35 lat ochrony praw dziecka

20 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka. Święto to przypada na rocznicę przyjęcia przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Konwencji o prawach dziecka, dokumentu, który od 1989 roku wyznacza standardy ochrony praw najmłodszych. Konwencja nie tylko wskazuje kierunki działań na rzecz dzieci, ale też zobowiązuje państwa do wprowadzenia skutecznych mechanizmów zapewniających im bezpieczeństwo i rozwój.

W Polsce realizacja zapisów Konwencji pozostaje istotnym wyzwaniem, co podkreślono podczas debaty zorganizowanej 19 listopada przez UNICEF Polska i Biuro Rzecznika Praw Dziecka. Wydarzenie to zgromadziło ekspertów, przedstawicieli rządu, organizacji pozarządowych, a także młodzież, którzy wspólnie analizowali postępy we wdrażaniu Konwencji oraz wskazywali obszary wymagające pilnych działań.

Dlaczego III protokół jest tak ważny?

Jednym z głównych wątków debaty była potrzeba ratyfikacji przez Polskę III protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka, podpisanego przez nasz kraj w 2013 roku, lecz wciąż nieratyfikowanego. Protokół ten pozwala dzieciom, grupom dzieci lub ich reprezentantom składać skargi do Komitetu Praw Dziecka w przypadku naruszenia ich praw.

Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska, podkreśliła, że wdrożenie tego mechanizmu w Polsce umożliwiłoby skuteczniejszą reakcję na przypadki łamania praw dzieci. „Monitorowanie realizacji Konwencji jest jednym z naszych najważniejszych działań, ponieważ pomaga zapobiegać nieodwracalnym szkodom dla najmłodszych” – zaznaczyła.

Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak dodała: „Ratyfikacja III protokołu otworzy dzieciom dostęp do międzynarodowych mechanizmów ochrony i wzmocni krajowe procedury reagowania na zagrożenia ich praw”.

Przemoc wobec dzieci – konieczność zmiany podejścia

W trakcie debaty szczególnie mocno wybrzmiał problem przemocy wobec dzieci. Wyniki badań przeprowadzonych przez Ipsos wskazują, że 36% Polaków akceptuje kary fizyczne jako metodę wychowawczą, co pokazuje, jak wiele pracy wymaga zmiana świadomości społecznej w tym zakresie.

Eksperci apelowali o wzmożone działania edukacyjne i prawne, które pomogłyby wyeliminować przemoc wobec dzieci. Monika Rosa, przewodnicząca sejmowej Komisji ds. Dzieci i Młodzieży, podkreśliła, że ochrona najmłodszych powinna być priorytetem państwa. „Naszym celem jest zapewnienie dzieciom pełnego bezpieczeństwa, zarówno w świecie realnym, jak i cyfrowym” – stwierdziła.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało wprowadzenie nowego systemu monitorowania losów dzieci, które znalazły się w sytuacji zagrożenia. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w resorcie, wyjaśniła, że dzięki temu lekarze, nauczyciele i inne osoby mające kontakt z dzieckiem będą mogli szybciej reagować na potencjalne problemy.

Znaczenie pieczy zastępczej i głos młodzieży

Podczas debaty poruszono także kwestie związane z funkcjonowaniem systemu pieczy zastępczej. Uczestnicy zgodnie wskazywali na potrzebę reform, które zapewnią lepsze warunki dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. Eksperci podkreślali, że konieczne jest stworzenie bardziej efektywnych rozwiązań prawnych i organizacyjnych, które umożliwią dzieciom rozwój w stabilnym środowisku.

W debacie wzięli również udział młodzi ludzie, którzy dzielili się swoimi doświadczeniami związanymi z działaniami na rzecz dzieci i młodzieży. Podkreślali, jak ważna jest znajomość praw wynikających z Konwencji, by móc ich skutecznie dochodzić. „Dzięki Konwencji możemy uczyć się, rozwijać, a także czuć się bezpiecznie” – mówili licealiści, podkreślając potrzebę powszechnej edukacji o prawach dziecka.

Organizacje społeczne w obronie praw dziecka

UNICEF Polska oraz organizacje zrzeszone w Koalicji Organizacji Pozarządowych prowadzą stały monitoring wdrażania Konwencji w Polsce. Przygotowują raporty, stanowiska i rekomendacje dla polskiego rządu, aby stale ulepszać system ochrony dzieci. W skład Koalicji wchodzą m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce.

źródło: PAP MediaRoom, oprac. red.