Jeśli myślisz, że nowoczesne technologie to tylko domena IT, czas zajrzeć do szklarni. Już 6 maja 2025 r. na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie rusza pierwsze w Polsce Centrum Fenomiki Roślin – miejsce, gdzie badania naukowe spotykają się z kosmiczną precyzją, a rośliny poddawane są cyfrowej analizie niczym pacjenci w laboratorium przyszłości.

Co to właściwie jest fenomika roślin?

Brzmi jak coś z wykładu z biologii molekularnej? Spokojnie, wyjaśniamy. Fenomika to dziedzina nauki zajmująca się obserwacją cech organizmów (w tym przypadku – roślin) i analizą tego, jak reagują na różne warunki środowiskowe. Dzięki nowoczesnym technologiom badacze mogą teraz monitorować rozwój roślin niemal w czasie rzeczywistym, z dokładnością sięgającą pojedynczego liścia.

Centrum, jakiego jeszcze nie było – nowoczesne technologie na Uniwersytecie Przyrodniczym

Centrum Fenomiki Roślin, które powstaje przy ul. Doświadczalnej 50 w Lublinie, to prawdziwy game changer dla polskiej nauki. Uniwersytet Przyrodniczy uruchamia tu pierwszą w Polsce platformę typu plant-to-sensor, czyli zautomatyzowany system, który analizuje rośliny za pomocą różnych typów kamer i sensorów. Brzmi futurystycznie? Słusznie. Ten sprzęt potrafi m.in.:

• wykrywać choroby, niedobory i szkodniki zanim będzie je widać gołym okiem,
• śledzić skuteczność nawozów i oprysków,
• analizować rośliny w świetle widzialnym, multispektralnym, hiperspektralnym i 3D.

Dodatkowo system sam aplikuje wodę, środki ochrony roślin, a nawet wykonuje opryski. Wszystko to pod okiem naukowców, którzy będą mogli prowadzić badania na światowym poziomie – bez wychodzenia ze szklarni.

Nowa infrastruktura badawcza Uniwersytetu Przyrodniczego umożliwia:

• obrazowanie roślin w świetle widzialnym, multispektralnym, hiperspektralnym oraz 3D,
• automatyczne wykrywanie objawów stresu, chorób, niedoborów składników pokarmowych oraz obecności szkodników,
• analizę efektywności zabiegów agrotechnicznych (nawożenie, opryski),
• automatyczne nawadnianie i dozowanie środków ochrony roślin.

Centrum Fenomiki wspiera badania z zakresu genetyki, fizjologii roślin, biotechnologii oraz technologii upraw, opartych na ciągłym, nieinwazyjnym pomiarze danych.

Uroczystość otwarcia Centrum Fenomiki Roślin na UP

Otwarcie zaplanowano na 6 maja 2025 r. o godz. 11:00 na terenie Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. W programie wydarzenia przewidziano:

• wystąpienia przedstawicieli uczelni i zaproszonych gości,

• poświęcenie obiektu przez Arcybiskupa Stanisława Budzika,

• nadanie nazw dwóm nowym ulicom kampusu – imienia prof. Laury Kaufman oraz prof. Ewalda Sasimowskiego,
• prezentację infrastruktury badawczej i jej zastosowań.

Dlaczego otwarcie Centrum Fenomiki Roślin jest ważne (również dla studentów)?

Jeśli studiujesz kierunki przyrodnicze, ogrodnicze, biotechnologiczne lub po prostu interesujesz się nauką i technologią – to wydarzenie jest warte Twojej uwagi. Nowe centrum to nie tylko inwestycja w przyszłość badań, ale też realna szansa na:

• dostęp do najnowocześniejszego sprzętu w Polsce,
• uczestnictwo w projektach badawczych,
• współpracę z naukowcami z całego świata,
• rozwój innowacji łączących biologię z nowymi technologiami.

To także świetny przykład na to, jak uczelnia łączy naukę z praktyką – tworząc przestrzeń, w której studenci mogą zdobywać doświadczenie, które naprawdę się liczy.

Wkład w rozwój technologii wspierających nauki o roślinach

Cyfrowa analiza roślin to kierunek, w którym zmierza nowoczesne rolnictwo i nauka o środowisku. Zastosowanie precyzyjnych metod pomiarowych i automatyzacji pozwala na opracowywanie rozwiązań w zakresie zarządzania uprawami i selekcji odmian odpornych na czynniki stresowe. Dzięki takim miejscom jak Centrum Fenomiki Roślin, Polska dołącza do czołówki krajów rozwijających tę dziedzinę. I choć brzmi to poważnie, w praktyce oznacza to po prostu lepsze plony, zdrowsze uprawy i technologie, które pomogą przetrwać zmiany klimatu.